Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, πρόσφυγας είναι το άτομο που εξαιτίας βάσιμου φόβου δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων ευρίσκεται εκτός της χώρας της ιθαγένειάς του και δεν είναι σε θέση ή, λόγω φόβου, δεν επιθυμεί να θέσει εαυτόν υπό την προστασία της εν λόγω χώρας.
Το Διεθνές Δίκαιο προστατεύει τους πρόσφυγες. Προστατεύει επίσης και τους μετανάστες, τους οποίους διαχωρίζει από τους παράνομα διακινούμενους μετανάστες, θεσπίζοντας μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και της εμπορίας ανθρώπων, πράξεις τις οποίες καταδικάζει και κατατάσσει στο οργανωμένο έγκλημα.
Οι μετανάστες επιλέγουν να μετακινηθούν, όχι εξαιτίας κάποιας άμεσης απειλής, δίωξης ή θανάτου, αλλά για να βελτιώσουν τη ζωή τους αναζητώντας καλύτερη εργασία ή και για να ενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους. Σε αντίθεση με τους πρόσφυγες που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους με ασφάλεια, οι μετανάστες δεν αντιμετωπίζουν αντίστοιχο εμπόδιο.
Τις τελευταίες ημέρες, η χώρα μας δοκιμάζεται από ένα ασύμμετρο και δραματικό γεγονός που δεν είναι άλλο, από την μαζική μετακίνηση – προώθηση δεκάδων χιλιάδων μεταναστών στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία.
Ο λόγος της μαζικής μετακίνησης, η διαρροή μιας ψευδούς πληροφορίας και η παραπληφόρηση ότι επίκειται άνοιγμα των συνόρων της Ελλάδος, τα οποία αποτελούν και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι άνθρωποι αυτοί, προερχόμενοι οι περισσότεροι από χώρες της Κεντρικής Ασίας και της Αφρικής και όχι από την Συρία, μόνοι τους επέλεξαν να μην αναζητήσουν εργασία ή να οργανώσουν με οποιονδήποτε άλλο τρόπο τη ζωή τους είτε στην χώρα τους είτε στην Τουρκία, η οποία θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα, διότι είχαν εξαρχής την πρόθεση να φθάσουν στην Ελλάδα και από εκεί στην Ευρώπη.
Όχι φυσικά για λόγους σχετιζόμενους με φόβο δίωξης στις χώρες τους ή στην Τουρκία, αλλά για λόγους οικονομικούς. Το γεγονός όμως αυτό προσκρούει στον ίδιο τον σκοπό της διεθνούς προστασίας των προσφύγων – εάν οι ίδιοι επιθυμούν να αυτοαποκαλούνται ως πρόσφυγες – που είναι η άμεση προστασία τους από διώξεις στη χώρα καταγωγής τους και όχι η παροχή δυνατότητας σε αυτούς να επιλέξουν ποιο από τα ευρωπαϊκά κράτη θα τους παράσχει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Κι αυτό γιατί αυτομάτως μετατρέπονται από πρόσωπα χρήζοντα διεθνούς προστασίας σε μετανάστες, δηλαδή πρόσωπα που εγκαταλείπουν την χώρα τους εθελοντικά προς αναζήτηση ενός καλύτερου επιπέδου διαβίωσης.
Ειδικότερα οι μετανάστες που έχουν συγκεντρωθεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα, προσπαθούν να διέλθουν τα σύνορα της Ελλάδας (και κατ’επέκτασιν της ΕΕ) αυθαίρετα, μαζικά και με παράνομο τρόπο, επιδεικνύοοντας prima facie έλλειψη σεβασμού προς τους νόμους της χώρας της οποίας και απαιτούν να διέλθουν παράνομα τα σύνορα. Συνεπώς, και εφόσον, ειδικά στην περίπτωση της εισόδου μέσω των ελληνικών νησιών του Β.Αιγαίου από σημεία που δεν αποτελούν νόμιμη πύλη εισόδου, έρχονται σε παράνομη συμφωνία και συναλλαγή με έναν διακινητή για την επίτευξη του σκοπού τους, μόνοι τους θέτουν τον εαυτό τους σε καθεστώς διακινδύνευσης.
Για κάθε χώρα, ο διαχωρισμός πρόσφυγα και μετανάστη είναι σημαντικός. Ειδικότερα όταν πρόκειται για παράνομα διακινούμενους μετανάστες. Οι χώρες αντιμετωπίζουν τους μετανάστες με βάση τους δικούς τους μεταναστευτικούς νόμους και διαδικασίες. Αντίθετα, τα κράτη προστατεύουν τους πρόσφυγες μέσα από κανόνες για το άσυλο και για την προστασία τους, οι οποίοι καθορίζονται τόσο στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας όσο και του Διεθνούς Δικαίου.
Η ταύτιση των προσφύγων με τους μετανάστες δεν είναι δίκαιη, γιατί έχει σοβαρές συνέπειες στη ζωή και την ασφάλεια των προσφύγων. Η σύγχυση αυτών των δύο όρων μπορεί να υπονομεύσει τη δημόσια στήριξη προς τους πρόσφυγες και τον θεσμό του ασύλου. Η Ελλάδα είναι χώρα που έχει βιώσει εθνικές τραγωδίες και γνωρίζει άριστα την έννοια του πρόσφυγα. Είναι βέβαιο ότι οι πρόσφυγες που δικαιούνται διεθνούς προστασίας είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα και τους παρέχεται κάθε στήριξη. Διαφορετική όμως είναι η έννοια του πρόσφυγα και διαφορετική του επιλεκτικού μετανάστη.
*Ο Νικόλαος Σαμαράς έχει πραγματοποιήσει νομικές σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο, και είναι κάτοχος διπλώματος στη Διεθνή Διαιτησία (International Arbitration). Είναι μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αγγλίας και Ουαλίας και ανώτατο μέλος (Fellow) του Ινστιτούτου Διαιτητών του Ηνωμένου Βασιλείου
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο
Grtimes.gr
