Γιατί το μεταναστευτικό όπλο της Άγκυρας έχασε την αξία του…

Το κυβερνητικό γραφείο στην επαρχία των δυτικών συνόρων της Τουρκίας, Αδριανούπολη, ανακοίνωσε στις 17 Μαρτίου πως 147.132 μετανάστες διέσχισαν την επικράτεια της ΕΕ από την τουρκική επαρχία στις 28 Φεβρουαρίου, όταν η Άγκυρα ανακοίνωσε πως δεν θα σταματάει πλέον τους πρόσφυγες στον δρόμο τους προς την ΕΕ. Η δήλωση αυτή θα μπορούσε να είχε εκλυφθεί ως ρουτίνα από την τουρκική κυβέρνηση, παρ’αυτά τότε ξεκίνησε η ”επιχείρηση” της Τουρκίας εναντίον των Ευρωπαϊκών συνόρων μέσω Ελλάδας.

Γιατί το μεταναστευτικό όπλο της Άγκυρας έχασε την αξία του

Του Kadri Gursel

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε στις 29 Φεβρουαρίου πως η επιχείρηση ήταν σε εξέλιξη, λέγοντας ”Είχαμε πει πριν μήνες πως θα αναγκαζόμασταν να ανοίξουμε τις πύλες αν η κατάσταση συνεχιζόταν έτσι. Δεν μας πίστεψαν. Και τι κάναμε χθες; Ανοίξαμε τις πύλες” τονίζοντας με αποφασιστικότητα πρόσθεσε ”θα κρατήσουμε τις πύλες ανοιχτές την ερχόμενη περίοδο για μακροχρόνια διάστημα”.

Το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου, ετοιμάστηκαν λεωφορεία από άγνωστους Τούρκους διοργανωτές, τα οποία άρχισαν να μεταφέρουν χιλιάδες μετανάστες από την Κωνσταντινούπολη στα Ελληνικά σύνορα. Ζωντανά μεταδόθηκαν τηλεοπτικές σκηνές, όπου ορδές προσφύγων μετέβαιναν στα πούλμαν πλησίον της Αστυνομικής Διεύθυνσης Κωνσταντινουπόλεως στο κέντρο της πόλης.

Στην περιοχή των τουρκικών συνόρων, οι Τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας έλαβαν μέτρα για να διευκολύνουν την μετάβαση των μεταναστών στην Ελλάδα, ενώ Ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας αναγκάστηκαν να συγκρουστούν με τις ορδές προσφύγων. Οι διενέξεις πρόσωπο με πρόσωπο συνεχίστηκαν για μέρες.

Γιατί η δήλωση της 17 Μαρτίου του Ερντογάν, σύμφωνα με την οποία 147.000 πρόσφυγες είχαν διασχίσει τα σύνορα, ισοδυναμεί με αναγνώριση πως η επιχείρηση εισβολής έχει de facto τερματιστεί; Για να απαντήσει κανείς σε αυτό το ερώτημα πρέπει να επιστρέψει πίσω στην 1η Μαρτίου και να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η πολιτική Ερντογάν.

Την 1η Μαρτίου, ο Τούρκος Υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού έγραψε στο twitter ”Ο αριθμός των μεταναστών που έχουν φύγει από την χώρα μας μέσω Αδριανούπολη έχει φτάσει στους 100.577”. Ήταν ο πρώτος σε σειρά από καθημερινά tweets, στα οποία ο Σογίλου ανέφερε στους αξιωματούχους του πόσοι μετανάστες είχαν ”φύγει” από την Τουρκία. Το γεγονός ότι ο Σογιλού ήταν σε θέση να παρέχει ακριβείς αριθμούς μεταναστών σε καθημερινή βάση, ισοδυναμούσε με έμμεση αναγνώριση ότι η αποστολή των μεταναστών στα Ελληνικά σύνορα, γινόταν εν γνώση του τουρκικού κράτους.

Το τελευταίο tweet του υπουργού σχετικά με το μεταναστευτικό ανέφερε πως οι μετανάστες ανέρχονται σε 142.175 στις 6 Μαρτίου. Με βάση την καταμέτρηση της 17ης Μαρτίου που έγινε στο γραφείο του κυβερνήτη στην επαρχία Αδριανούπολη, περίπου 5.000 άνθρωποι πέρασαν εντός Ελλάδας από τις 6 μέχρι της 11 Μαρτίου. Η σχετικά μικρή διαφορά δείχνει πως η φερόμενη εισροή μεταναστών στην Ελλάδα έχει μειωθεί αισθητά ή έχει σχεδόν σταματήσει.

Από την αρχή η ελληνική κυβέρνηση αμφισβήτησε την καταμέτρηση των ”μεταναστών που διασχίζουν τα σύνορα” της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας τους αριθμούς ”εντελώς ψευδείς και παραπλανητικούς”. Την 1η Μαρτίου, λίγες ώρες πριν ο Σογιλού ορίσει τον αριθμό σε 100.577, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας επέκρινε την Άγκυρα κατηγορώντας την για ”ψευδή διαρροή ειδήσεων”. Σε δήλωση στο twitter, το Υπουργείο ανέφερε πως 10.000 άνθρωποι είχαν εμποδιστεί να εισέλθουν εντός Ελληνικών συνόρων, δηλώνοντας πως η καταγωγή των μεταναστών που εμποδίστηκαν δεν ήταν Συριακή.

Κρίνοντας από τα γεγονότα στην περιοχή, φαίνεται πως η Τουρκία είχε προετοιμάσει καιρό αυτήν την επιχείρηση για την αποστολή προσφύγων στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας, με ήδη υπάρχοντα σχέδια έκτακτης ανάγκης. Η μετακίνηση μεταναστών δεν θα μπορούσε να έχει φτάσει σε τέτοιες διαστάσεις εξαρχής, εκτός και να δεν υπήρχε οργανωμένη και συντονισμένοι επικοινωνία μεταξύ μεταναστών και Τούρκων αξιωματούχων. Η σκληρή στάση που υιοθέτησε η ελληνική πλευρά δηλώνει πως υπήρχαν ελληνικά σχέδια για σκληρή απάντηση σε ενδεχόμενο μεταναστευτικής εισβολής.

Η Ελλάδα δεν πιάστηκε απροετοίμαστη καθώς ο Ερντογάν είχε δηλώσει επανειλημμένως πως θα ”ανοίξει τις πύλες”. Σε ομιλία στις 24 Οκτωβρίου για παράδειγμα είπε ”Αγχώνονται κάθε φορά που δηλώνω πως θα ανοίξω τις πύλες. Μην ανησυχείτε -οι πύλες θα ανοίξουν όταν έρθει η ώρα. Ας δούμε αν θα μπορέσουν να φιλοξενήσουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες όπως εμείς. Η Ευρωπαίοι έχουν λεφτά και δύναμη. Διαμαρτύρονται όταν περνούν 100 μετανάστες στα εδάφη τους, ενώ εμείς έχουμε 4 εκατομμύρια εδώ”.

Ποιός ήταν όμως ο βασικός παράγοντας που έκανε την 28η Φεβρουαρίου την σωστή στιγμή για να ανοίξει ο Ερντογάν τα σύνορα; Ήταν κάποια νέα απαγόρευση της ΕΕ στην Τουρκία; Όχι, το σημαντικό γεγονός δεν είχε να κάνει με τις σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας. Ο Ερντογάν αποφάσισε να ”ανοίξει τις πύλες” αμέσως μετά τον θάνατο 36 Τούρκων στρατιωτών στις 27 Φεβρουαρίου, μετά από αεροπορική επίθεση της Ρωσίας έναντι των Τουρκικών στρατευμάτων στην Ιντλίμπ. Ως εκ τούτου η έναρξη της επιχείρησης των προσφύγων από την Άγκυρα είχε ως στόχο την ανακούφιση του κόσμου από τον φόρο αίματος του Ιντλίμπ, την χειρότερη επίθεση που εδέχθη ο τουρκικός στρατός από τα γεγονότα του 1974 στην Κύπρο. Επιμέρους στόχος της Τουρκίας ήταν να εκτονωθεί η δημόσια δυσαρέσκεια για τα γεγονότα στην Συρία.

Η δημόσια δυσαρέσκεια ήταν ήδη σε άνοδο για τα 3,5 εκατομμύρια Σύριων που έχουν βρει καταφύγιο στην Τουρκία, γεγονός που αναζωπύρωσε συνεχόμενες εντάσεις μεταξύ προσφυγικών πληθυσμών. Η κρίση είχε συνέπειες και στις δημοτικές εκλογές όπου το κόμμα ΑΚΡ ηττήθηκε.

Αντιμέτωπη με την απώλεια της Ιντλίμπ, η Άγκυρα ήθελε να παρηγορήσει τους Τούρκους πολίτες ξεφορτώνοντας τους Σύριους πρόσφυγες. Ως εκ τούτου, ο ημερήσιως μετρητής του Σογιλού είχε ως στόχο να δείξει και να εντυπωσιάσει το τουρκικό κοινό δείχνοντάς του την έξοδο των Συρίων από την χώρα.

Το 2015, 1,1 εκατομμύρια πρόσφυγες, οι περισσότεροι από αυτούς Σύριοι είχαν εισέλθει στην Ευρώπη, έπειτα από ένα επεισόδιο ”ανοιχτών συνόρων”. Ωστόσο κανένας Τούρκος αξιωματούχος δεν παρείχε καθημερινές ενημερώσεις σχετικά με το πόσοι πρόσφυγες είχαν περάσει στην επικράτεια της ΕΕ, καθώς η ροή εκείνη την εποχή στόχευε πραγματικά στην ΕΕ και όχι στο Τουρκικό κοινό.

Σε αντίθεση με την μεταναστευτική ροή του 2015, η Άγκυρα έσωσε την Βουλγαρία, την δεύτερη χώρα της ΕΕ με την οποία συνορεύει, οδηγώντας τους πρόσφυγες μόνο στα σύνορα με την Ελλάδα. Η ευνοϊκή μεταχείριση της Βουλγαρίας θα μπορούσε να οφείλεται στην επίσκεψη του πρωθυπουργού της στην Άγκυρα στις 2 Μαρτίου, αλλά κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει πως η Βουλγαρία είναι η βασική οδός χερσαίων μεταφορών από την ΕΕ στην Τουρκία. Με άλλα λόγια η Βουλγαρία είχε τα δικά της ατού εναντίον της Τουρκίας. 

Η επιχείρηση της ΄Άγκυρας για τους πρόσφυγες ήταν τόσο συγχρονισμένη με τα γεγονότα στην Ιντλίμπ, που η ημερομηνία του tweet του Σογιλού για τον αριθμό μεταναστών που διασχίζουν την Ελλάδα -6 Μαρτίου δεν θα μπορούσε να είναι τυχαία.  Την προηγούμενη μέρα Ρωσία και Τουρκία συμφώνησαν την κατάπαυση του πυρός στην Ιντλίμπ. Η επακόλουθη αποκλιμάκωση αντικατοπτρίστηκε από την άμβλυνση των εντάσεων μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας. Σε περαιτέρω κίνηση για την εκτόνωση των εντάσεων, η τουρκική ακτοφυλακή στις 7 Μαρτίου δήλωσε πως δεν θα επιστρέψει πλέον σε πρόσφυγες να ταξιδεύουν στα ελληνικά νησιά, επικαλούμενη οδηγίες του Ερντογάν.

Η προσφυγική κρίση που πυροδότησε η Άγκυρα στις 28 Φεβρουαρίου προοριζόταν ως μέσο διπλής χρήσης. Ο πρώτος και πρωταρχικός σκοπός της ήταν να καταστείλει την ατζέντα της Ιντλίμπ και να μετριάσει την ”Συριακή προσφυγική κρίση” στην αντίληψη του κοινού. Εκμεταλλευόμενη την κατάσταση, η Άγκυρα επιδίωξε επίσης να ασκήσει πίεση στην ΕΕ, όπως αποδεικνύεται από τα λόγια του Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη ενημέρωσης του προσφυγικού συμφώνου μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, το οποίο υπεγράφη το 2016 αλλά δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως.

 Οι μετανάστες οι οποίοι εισήλθαν στην Ελλάδα το 2015 ήταν επί το πλείστον Σύριοι, τι άλλαξε όμως σε 8 χρόνια που οι Σύριοι ήταν απρόθυμοι να αφήσουν τα εδάφη τους; Η απάντηση είναι πως οι Σύριοι που έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία έχουν φτιάξει μία ζωή ορθά δομημένη για τον εαυτό τους. Τα στοιχεία δείχνουν πως ο αριθμός των Σύρων στην Τουρκία έχει σταθεροποιηθεί στα 3,5 εκατομμύρια από το 2017. Έτσι όταν έρχεται η ώρα να αποφασίσουν μόνοι τους αν θα φύγουν ή αν θα μείνουν, προτιμούν να μείνουν εντός Τουρκίας και να μην αντιμετωπίσουν νέες περιπέτειες εντός Ευρώπης. Όπως φαίνεται, μπροστά σε μία ανεπιθύμητη Ευρώπη, τα Ελληνικά σύνορα δεν φαίνεται να διατρέχουν τον κίνδυνο περαιτέρω μεταναστευτικής κλιμάκωσης.

Η προσφυγική κρίση που προκάλεσε η Άγκυρα στα ελληνικά σύνορα έχει ρίξει φως σε δύο σημαντικές πραγματικότητες. Πρώτον, οι Σύριοι είναι απίθανο να φύγουν από την Τουρκία οικειοθελώς, εκτός και αν η Δύση τους υποσχεθεί μία καλύτερη ζωή. Συνεπώς, οι απειλές απελευθέρωσης εκατοντάδων χιλιάδων Σύρων στην ΕΕ φαίνεται να μην έχουν τα αποτελέσματα του 2015.

Δεύτερον, μία άγρυπνη Ελλάδα επέβαλε αυστηρά μέτρα στα σύνορα, εμποδίζοντας την Άγκυρα να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά το προσφυγικό όπλο. Επιχειρώντας να χρησιμοποιήσει ξανά το προσφυγικό όπλο, η Άγκυρα στην πραγματικότητα έδειξε σε όλους τους πρόσφυγες εντός των εδαφών της, πως ο δρόμος για την ΕΕ είναι πλέον κλειστός.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειαπόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο

Μετάφραση Χωριανόπουλου Άγγελου

πηγή: www.almonitor.com,infognomonpolitics.gr

Σχετικές δημοσιεύσεις

Αφήστε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.